Slaapverlamming, ook wel slaapparalyse genoemd, is een fenomeen dat optreedt wanneer iemand wakker wordt of in slaap valt, maar tijdelijk niet in staat is om te bewegen of te spreken. Dit kan enkele seconden tot enkele minuten duren en gaat vaak gepaard met een gevoel van angst en hallucinaties. Tijdens deze episodes zijn mensen zich bewust van hun omgeving, maar kunnen ze hun lichaam niet bewegen, wat een beangstigende ervaring kan zijn.

Oorzaken van slaapverlamming

• REM-slaap: Slaapverlamming vindt meestal plaats tijdens de REM-slaap, de fase waarin we dromen. In deze fase zijn de spieren tijdelijk verlamd om te voorkomen dat we onze dromen fysiek uitvoeren.

• Stress en slaaptekort: Factoren zoals stress, slaaptekort en een onregelmatig slaappatroon kunnen bijdragen aan het optreden van slaapverlamming. Studenten en mensen met een druk leven zijn vaak meer vatbaar.

• Slaapstoornissen: Personen met slaapstoornissen zoals narcolepsie, slaapapneu of posttraumatische stressstoornis hebben een verhoogde kans op slaapverlamming.

Symptomen

• Verlamd gevoel: Tijdens een episode kan men het gevoel hebben dat ze niet kunnen bewegen of spreken, wat leidt tot paniek.

• Hallucinaties: Veel mensen ervaren visuele of auditieve hallucinaties, zoals het gevoel dat iemand in de kamer is of dat er druk op de borst wordt uitgeoefend.

• Tijdelijke aard: Hoewel de ervaring angstaanjagend kan zijn, is slaapverlamming meestal niet gevaarlijk en verdwijnt het vanzelf.

Behandeling en preventie

• Slaaphygiëne: Het handhaven van een regelmatig slaappatroon, voldoende slaap en het vermijden van alcohol en cafeïne voor het slapengaan kan helpen.

• Psychotherapie: Voor mensen die vaak last hebben van slaapverlamming en angst ervaren, kan cognitieve gedragstherapie nuttig zijn.

Slaapverlamming is een veelvoorkomend fenomeen dat, hoewel beangstigend, meestal geen ernstige gezondheidsrisico's met zich meebrengt.